Vitamin D eksikliği, kanda D vitamininin 20ng/ml’nin altında olması durumudur. 30ng/ml’nin altında olması ise “Vitamin D yetersizliği” olarak adlandırılır.
Vitamin D eksikliği sadece ülkemize özgü bir durum değildir. Tüm dünyada yaklaşık 1 milyar civarında insanı etkilediği tahmin edilen yaygın bir sağlık sorunudur. Ülkemizde sıklığı %90 civarındadır. Gebe kadınlar, obez çocuklar ve yetişkinler, yaşlılar, güneş ışığına doğrudan maruz kalmayan çocuk ve yetişkinler özellikle risk altındadır.
Vitamin D eksikliği neden olmaktadır?
Vitamin D’nin önemli kısmı deride ultraviyole ışınlarının etkisi ile sentezlenir. Bunun için derinin güneşle doğrudan temas etmesi gerekir. Ayrıca güneş ışınlarının geldiği açı da önemlidir. Ülkemiz için D vitamini sentezi Mayıs- Kasım ayları arasında saat 10:00 -15:00 arasında olmaktadır.
Kapalı mekanlar, güneş kremleri, kapalı giyim tarzı, hava kirliliği, güneş koruyucular ve güneşe camın arkasından maruz kalmak D vitamini eksiliğine yol açar. Bunların yanı sıra, koyu ten rengi, ince barsaklardan emilim bozuklukları, karaciğer ve böbrek hastalıkları, obezite, bazı ilaçların kullanımı ve besinlerle yeterli d vitamini alınmaması da eksiklik gelişimine katkıda bulunur.
Vitamin D eksikliği hangi organları etkiler?
Vitamin D’nin en önemli görevi kandaki kalsiyum dengesini sağlamaktır. Eksikliği hem çocukta hem de yetişkinlerde rikets osteomalazi gibi kemik hastalıklarına yol açar.
Vitamin D, iskelet sistemi dışında pek çok organ ve sistemi etkiler. Bağışıklık sistemine ait hücreler üzerinde önemli etkileri vardır. Vitamin düzeyi çok düşük olanlarda enfeksiyon görülme sıklığı artmaktadır. Ayrıca otoimmun hastalıklar (bağışıklık sistemi hücrelerinin vücudun kendine zarar verdiği hastalıklar) ile vitamin d eksikliği arasında ilişki gösterilmiştir. Bunların dışında vitamin d eksikliği obezite, tip 2 diyabet ve kalp hastalıklarına da yol açabilmektedir.
Hangi besinler vitamin D içerir?
Balık yağı, somon balığı, yumurta sarısı, güneş ışığı görmüş mantar, vitamin D ile zenginleştirilmiş süt, yoğurt, peynir ve tahıllı gevrekler belli oranlarda d vitamini içerir. Yetersiz kaldığı durumlarda ise ilaçla takviye yapılmalıdır.
